Sunday, August 31, 2003

ताकछाङ -सिक्किम



ताकछाङ :- (अंग्रेजी:Takchang) भारतको,पूर्व सिक्किम पाकिम नजिकै को एक गाउँ हो। ताकछाङ राज्धानि   गान्तोक देखि ३०॰७ कि॰ मी टाढ़ा छ । गाउँको जनसंख्या लगभग ३५०-४०० छ। जातीय नेपाली र लेप्चा यस गाउँका मुख्य रैथाने हुन्। ऐतिहासिक स्रोत अनुसार शब्द "ताकस्रोङ" लेप्चा (रोङ) भाषा बाट लिइएको हो। शब्द ताक को अर्थ "बाघ" र सोङ को अर्थ "घर" ऱ पूरा अनुवाद " बाघ को घर"  हो।

 भुगोल :-ताकछाङ  २७॰१८ॱ उत्तर र ८८॰५३ॱ पुर्व  मा स्थित छ । यो समुद्र स्तहबाट (लगभग) १९०० मि॰ माथि छ।

ताकछाङ सम्बन्धित लोक कथा :-एउटा लोक कथा र त्यहाँका बासिन्दा बाघ देखि डराउँथे ।  जहाँ वृद्ध नागरिक अनुसार यस गाउँलाई "बाघखोर " (बाघको खोर) को नाम भन्निथ्यो । अचुत शर्मा द्वारा लिखित  पुस्तक('' '' 'ताकछाङको ईतिहास' '' '')  मा लेखिएको छ कि, यहाँ प्रारम्भिक १७औं सताब्दी मा धेरै बाघ पाउने गरिन्थ्यो ।यसैले बिस्तारै ट्रुकसोङ देखि टाक्सोङ र आजकल यो ताकछाङ गाउँको नामले प्रचलित छ। 

धर्म एंव संस्कृति :-विभिन्न जात-जातिका मानिसहरू यहाँ आफ्नै धर्म पालन गर्छन ।[[बौद्ध ]] र [[हिन्दू ]]धर्म मुख्य धर्म भएता पनि,गाउँलेहरू धेरै उप धर्म (धार्मिक गुटको)पालन  पनि गर्ने गर्छन् । गाउँमा दुई मन्दिरहरू छन् राम मन्दिर र दुर्गा मन्दिर । गाउँको उत्तरी भाग मा स्थित एक सुन्दर पहाड छ जसलाई  '''गुफा डाडा''' भनिन्छ । एक भिक्षु प्रारम्भिक 17 औं सताब्दी मा बौद्ध धर्म (तिब्बती धर्म) को एक नस्ल रूपमा तीन वर्ष लामो भूमिगत मनन (योग) गरेका थिए भन्ने  विश्वास छ । यो सैन्य शिविरको रूपमा कहिलेकाहीं २/३ महिना लागि त्यहाँ  भारतीय सेना द्वारा एक बन्दोबस्त रूपमा प्रयोग गरिन्थ्यो। वर्तमान मा सागर प्रकाशन  द्वारा एक प्रयास एक स्मारक वन(स्मृतिवन) स्थापना गरिएको छ ।  कसैले पुर्खाहरूको आफ्नो मृतक सदस्य को स्मृतिमा बिरुवाको कुनै पनि प्रकार प्रत्यारोपण गर्न सक्छन्।

जनसंख्या तथ्याङ्क :-विभिन्न जातजातिहरुको बसोबास रहेको यस गाउँमा धेरै थर (उप-जात)(Titles)का मानिसहरु  बसछन्, जस्तै नेउपाने, घिमिरे, कोइराला, बास्तोला, दुलाल,दंगाल,लुइटेल, राई, लेप्चा(रंगकोप), चौहान, थापा इत्यादि..... । जनसंख्या तथ्याङ्क अनुसार ३०-३५ घर-धुरि भित्र ४०० देखि ४३० मानिस यस गाउँमा बसोबास गर्नेगर्छ्न ।

अर्थव्यवस्था :-मानिसहरू मुख्यतः प्राथमिक क्षेत्रजस्तै घर खेती, कृषि, स-साना व्यापार, बागवानी आदि  मा व्यस्त छन् ।  जवानहरू सबै गाउँ देखि टाढा आफ्नो कामको  निम्ति व्यस्त  छन्।  जवानहरू आफ्नो निजी र सरकारी  कामका लागी गाउँ देखि टाढा छन्। आफ्नो अध्ययन र कामका निम्ति राज्यको राजधानी गान्तोक  क्षेत्रमा र केही अन्य अमेरिका साथै विदेशमा पलायन पनि भएकाछन् । गाउँको बीचमा एक सरकारी विद्यालय  पनि छ। गाउँको कृषि उत्पादनमा समावेश धान,मकै,कोदो,अदुवा,साग-सब्जी,अलैची ।